Od 19 listopada obowiązuje dyrektywa RED III, mająca na celu promowanie energii z OZE. Dokument ten wprowadza zmiany do dyrektywy (UE) 2018/2001, rozporządzenia (UE) 2018/1999, dyrektywy 98/70/WE oraz uchyla dyrektywę Rady (UE) 2015/652. Podczas głosowania w Radzie Unii Europejskiej 23 kraje poparły nowe prawo dla sektora energii odnawialnej, a Czechy i Bułgaria wstrzymały się od głosu, natomiast Węgry i Polska głosowały przeciwko. Państwa członkowskie mają teraz 18 miesięcy na implementację nowych przepisów.
[Patrycja Lewczuk, Specjalista ds. systemów zarządzania, Silk Road Certification]
19 listopada weszła w życie dyrektywa 2023/2413 dotycząca promowania energii ze źródeł odnawialnych, potocznie zwana REDIII. Dokument zmienia dyrektywę (UE) 2018/2001, rozporządzenie (UE) 2018/1999 i dyrektywę 98/70/WE oraz uchyla dyrektywę Rady (UE) 2015/652. W trakcie głosowania w Radzie Unii Europejskiej 23 kraje poparły wprowadzenie nowego prawa dla sektora energii odnawialnej. Czechy i Bułgaria zdecydowały się wstrzymać od głosu, podczas gdy Węgry i Polska głosowały przeciwko. Państwa członkowskie mają teraz 18 miesięcy na implementację nowych przepisów.
Dokument wyznacza cele dla wszystkich sektorów gospodarki szczególnie z naciskiem na sektory charakteryzujące się ograniczonym postępem, takie jak transport, przemysł i budownictwo (sieci ciepłownicze i chłodnicze). Wspólnie w opublikowaną we wrześniu nowelizacją dyrektywy o efektywności energetycznej (EED) określa kierunki rozwoju energetyki i rynku paliw na kolejne lata. Zmierzamy zatem do realizacji tego, co zapisane zostało w unijnym pakiecie Fit for 55, czyli do osiągnięcia redukcji emisji GHG w Unii Europejskiej o 55% do roku 2030 względem emisji odnotowanych w 1990 r.. Ma to być kamień milowy w osiągnięciu najważniejszego założenia Europejskiego Zielonego Ładu: neutralności klimatycznej UE do 2050 roku.
Głównym celem nowych przepisów jest zwiększenie udziału energii „zielonej” w europejskim miksie energetycznym do poziomu 42,5% do 2030 roku, z zamiarem podniesienia tego wskaźnika do 45%. Celem jest także zachęcanie do inwestycji w produkcję energii ze źródeł odnawialnych, przy jednoczesnym umożliwieniu państwom członkowskim zachowania suwerenności energetycznej.
W zakresie transportu nowe przepisy pozwalają państwom członkowskim wybierać między obowiązkowym celem redukcji emisji gazów cieplarnianych o 14,5% za pomocą odnawialnych źródeł energii do 2030 roku poprzez zwiększenie udziału biopaliw i paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego (RFNBO), a osiągnięciem udziału co najmniej 29% energii pochodzącej z odnawialnych źródeł w sektorze transportowym do końca dekady. Dyrektywa RED III przewiduje także wykorzystanie minimum 5,5% zaawansowanych biopaliw oraz paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego, głównie odnawialnego wodoru i paliw syntetycznych na bazie wodoru, z dodatkowym wymogiem, aby minimum 1% paliw pochodzenia niebiologicznego stanowiło udział zielonej energii wykorzystywanej w transporcie do 2030 roku
Zgodnie z dyrektywą RED III, planuje się coroczny wzrost wykorzystania źródeł odnawialnych o 1,6% w sektorze przemysłowym do roku 2030, natomiast w obszarze ciepła sieciowego – o 2,1% rocznie.
Państwa członkowskie zadeklarowały, że do 2030 roku 42% wodoru wykorzystywanego w przemyśle ma pochodzić z paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego (RFNBO), a do 2035 r. 60%.
W kontekście sektora przemysłowego, dyrektywa RED III zakłada coroczny wzrost wykorzystania źródeł odnawialnych o 1,6% do 2030 roku. Celem jest oczywiście ograniczenie wpływu przemysłu na klimat i osiągnięcie stabilnych ram dla redukcji emisji. Państwa członkowskie zadeklarowały, że do 2030 roku 42% wodoru wykorzystywanego w przemyśle ma pochodzić z paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego (RFNBO), a do 2035 r. ma to być nawet 60%. W obszarze ciepła sieciowego planuje się dynamikę wzrostu wykorzystania odnawialnych źródeł o 2,1% rocznie, co ma istotne znaczenie dla ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Cele te korespondują z założeniami pakietu Fit for 55, odzwierciedlając zobowiązanie UE do skutecznego przeciwdziałania zmianom klimatycznym poprzez transformację kluczowych sektorów gospodarki. Ich realizacja wymagać będzie współpracy państw członkowskich, przedsiębiorstw przemysłowych i innowacyjnych rozwiązań technologicznych.
W nowych regulacjach określono także orientacyjny cel, który zakłada uzyskanie co najmniej 49% udziału energii odnawialnej w budynkach do 2030 roku. Cele związane z wykorzystaniem energii odnawialnej w sektorze ogrzewania i chłodzenia będą stopniowo zwiększane, przy obligatoryjnym wzroście o 0,8% rocznie na poziomie krajowym do 2026 roku, a następnie o 1,1% w latach 2026–2030.
W wyniku porozumienia zaostrzone zostały kryteria zrównoważonego rozwoju dotyczące wykorzystania biomasy, zwłaszcza leśnej, w celach energetycznych. Działania te mają na celu zmniejszenie ryzyka występowania niezrównoważonej produkcji bioenergii.
Państwa członkowskie zapewnią stosowanie zasady kaskadowej, a drewno pochodzące z najcenniejszych lasów czy rosnące na obszarach podmokłych, nie będzie już uznawane za spełniające cele dotyczące odnawialnych źródeł energii.
Komisja Europejska wprowadziła również nowe regulacje mające na celu eliminację przeszkód w procedurach uzyskiwania zezwoleń na nowe instalacje z odnawialnych źródeł energii, a także ułatwienie zawierania zbiorczych umów dotyczących zakupu energii ze źródeł odnawialnych.
RED II | RED III |
Udział energii ze źródeł odnawialnych – 32% | Udział energii ze źródeł odnawialnych 42,5%, (z zamiarem podniesienia wskaźnika do 45%) do 2030 roku. |
Stosowanie odnawialnych lub niskoemisyjnych paliw w transporcie lądowy | Transport lądowy, lotniczy, morski (Zastosowanie odnawialnych lub niskoemisyjnych paliw w transporcie lotniczym oraz morskim) |
Kryteria zrównoważonego rozwoju stosowane dla terenów przeznaczonych do produkcji biomasy rolniczej (wskazane obszary wyłączone) | Kryteria zrównoważonego rozwoju stosowane również dla biomasy leśnej (uwzględniając wyłączenie torfowisk, lasy pierwotne o wysokim statusie bioróżnorodności) |
Kryteria zrównoważonego rozwoju i ograniczenia emisji GHG dla instalacji wytwarzających energie cieplną, elektryczną i chłód o mocy cieplnej wynoszącej co najmniej 20 MW | Kryteria zrównoważonego rozwoju i ograniczenia emisji GHG dla instalacji wytwarzających energie cieplną, elektryczną i chłód o mocy cieplnej wynoszącej co najmniej 5 MW |
Kryteria zrównoważonego rozwoju dla gazowych paliw z biomasy – w instalacjach produkujących energie eklektyczną, ciepło, chłód o całkowitej nominalnej mocy cieplnej wynoszącej co najmniej 2MW. | Kryteria zrównoważonego rozwoju dla gazowych paliw z biomasy – w instalacjach produkujących energie eklektyczną, ciepło, chłód o całkowitej nominalnej mocy cieplnej wynoszącej co najmniej 2MW oraz gazowe paliwa z biomasy o natężeniu wynoszącym powyżej 200m3 ekwiwalentu metanu/h |
Źródła:
1. Alert europejski: Nowy cel OZE na poziomie 45%. Zakończyły się trylogii dyrektywy RED III.
2. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych.
3. European Renewable Energy Directive (RED III): updated ambitious targets to boost the renewable energy market.
4. Internetowa baza tekstów prawnych OpenLEX.
5. Najnowsza nowelizacja RED III. Jeszcze więcej OZE i łatwiejsze procedury – GLOBENERGIA.
6. Renewable energy: Council adopts new rules. European Council Council of the European Union.
7. Renewable energy: MEPs strike deal with Council to boost use of green Energy. European Parliament.
8. Revision of the Renewable Energy Directive | Legislative Train Schedule. European Parliament.